berberys

    Berberys zwyczajny - zwany niekiedy kwaśnicą - rośnie dziko w całej Europie, poza Grecją oraz w Azji Środkowej i w Ameryce Północnej. Obecnie w stanie naturalnym spotyka się berberys dość rzadko. Znacznie częściej sadzi się go w wielu efektownych odmianach w parkach i ogrodach.

    Berberys jest niezbyt wysokim krzewem, którego gałązki pokrywają liczne, trójdzielne kolce. Nad tymi ostrymi kolcami wyrastają krótkopędy z drobnymi, owalnymi listkami i żółtawymi kwiatkami. Ich kielichy, podobnie jak kielichy kwiatów mimozy zwijają się po dotknięciu.

    Dawniej młode liski berberysu zjadano na surowo, podobnie jak dzisiaj sałatę, a lecznicze właściwości tej rośliny znano już w starożytnym Babilonie i w Indiach. W średniowieczu owocami berberysu leczono malarię i żółtaczkę, a z ich soku wytwarzano czerwony atrament. W lecznictwie ludowym odwary z kory i korzeni berberysu stosowano przy bolesnym miesiączkowaniu i w dolegliwościach wątroby, zwłaszcza przy kolce wątrobowej. Korą i korzeniami barwiono także skóry, len, wełnę i bawełnę na piękny, złocisty kolor.

    Obecnie surowcem zielarskim są zdrowe, wyrośnięte liście berberysu, które zbiera się wiosną a następnie suszy w przewiewnych i zacienionych miejscach oraz dojrzałe owoce zbierane wczesną jesienią i suszone w suszarniach ogrzewanych, w temperaturze 50 - 60°C.

właściwości i zastosowanie:

- liście berberysu zawierają liczne alkaloidy oraz związki żywicowe, garbniki, śluzy i sole mineralne

- w owocach znajduje się wiele kwasów organicznych, głównie kwas jabłkowy i askorbowy, a także pektyny i cukry - głównie glukoza i fruktoza

- alkaloidy zawarte w liściach berberysu wspomagają wydzielanie żółci i ułatwiają jej przepływ przez drogi żółciowe; działają również przeciwgorączkowo, rozkurczowo i pobudzająco na przewód pokarmowy i układ moczowy

- alkaloid berberyna jest cennym środkiem w leczeniu tzw. leiszmaniozy skórnej, zwanej także pendyną lub zarazą bagnistą, objawiającej się powstawaniem ropiejących guzów w tkance podskórnej; czasami  stosuje się ją także w kuracjach odwykowych przy morfinizmie, zaś w krajach tropikalnych berberyny używa się przy leczeniu cholery i pełzakowicy

- owoce berberysu są pomocniczym lekiem witaminowym przy leczeniu zakażeń bakteryjnych, przeziębień i różnego pochodzenia stanów gorączkowych

- z owoców sporządza się także oryginalne w smaku soki, konfitury, dżemy i marmolady oraz nalewki i wina

odwar z owoców berberysu:

- zalać łyżkę rozdrobnionych owoców szklanką wrzątku

- ogrzewać do wrzenia i gotować powoli pod przykryciem około 3 minut

- odstawić na 15 minut do naciągnięcia

- odcedzić

- można go pić 2-3 razy dziennie po jedzeniu po 1/4 - 1/2 łyżeczki