olej słonecznikowy

     Olej słonecznikowy na szeroką skalę zaczęli produkować Anglicy, jednak jego właściwości i wartości odżywcze docenili Rosjanie. Rosyjski Kościół prawosławny zabronił stosowania w czasie postu większości tłuszczów, a ponieważ oleju słonecznikowego nie było na jego liście, szybko zyskał on zastosowanie w kuchni. Obecnie olej słonecznikowy wykorzystuje się nie tylko w celach spożywczych, ale także w kosmetyce i medycynie naturalnej.

    Olej słonecznikowy może być rafinowany - tłoczony na ciepło, czyli poddawany działaniu wysokiej temperatury i substancji chemicznych, lub nierafinowany - tłoczony na zimno, czyli uzyskiwany jedynie w wyniku obróbki mechanicznej. Oleje te różnią się pod względem zawartości substancji odżywczych: w olejach nierafinowanych jest ich znacznie więcej (dotyczy to zwłaszcza beta-karotenu). To dlatego olej słonecznikowy tłoczony na zimno ma barwę ciemnożółtą, a ten rafinowany jasnożółtą. Poza tym olej słonecznikowy rafinowany charakteryzuje się słabo wyczuwalnym smakiem, a w przypadku oleju z nasion tłocznych na zimno ten smak jest znacznie wyraźniejszy. Inną różnicą jest zapach: olej słonecznikowy nierafinowany cechuje się dużo intensywniejszym zapachem niż olej poddany działaniu wysokiej temperatury.

    Olej słonecznikowy charakteryzuje się sporą zawartością kwasów tłuszczowych z grupy omega-6 i znikomą obecnością kwasów z rodziny omega-3. Nie są to korzystne proporcje. Prawidłowy stosunek wielonienasyconych kwasów tłuszczowych - omega-3 i omega-6 - powinien wynosić 1:5. Nie należy też łączyć oleju słonecznikowego z produktami bogatymi w kwasy omega-3, takimi jak np. tłuste ryby morskie, gdyż w ten sposób zakłócimy korzystne działanie omega-3.

    Olej słonecznikowy na tle pozostałych olejów wyróżnia się największą zawartością witaminy E. Pod względem jej zawartości olej słonecznikowy przewyższa nawet olej rzepakowy, który jest uznawany za najzdrowszy. W oleju rzepakowym jest niemalże dwa razy mniej, bo 18,90 mg, witaminy E. Tym samym plasuje się on na drugim miejscu w rankingu olejów bogatych w ten cenny związek. Na trzecim jest olej sojowy (10,50 mg/100 g).

    Do tego olej słonecznikowy jest jednym z najlepszych źródeł fitosteroli. I chociaż jest uważany za olej uniwersalny, to jednak specjaliści nie radzą go używać do smażenia. Temperatura, w której olej słonecznikowy zaczyna się rozkładać na szkodliwe związki, jest niska i wynosi 100 st. C. 

    Olej słonecznikowy tłoczony na zimno powinno się przechowywać w szklanej butelce w zaciemnionym miejscu, w temperaturze 5-10 st. C. Z kolei olej rafinowany można przechowywać w szafce kuchennej. Trwałość oleju tłoczonego na zimno to zwykle około 3-6 miesięcy, tego rafinowanego trochę dłuższa.