filozofia zoroastryjska

 Filozofia zoroastryjska była nie tylko głównym systemem wiary starożytnych Irańczyków, ale też wciąż stanowi podstawę ich kultury.

    Skąd pochodził prorok Zoroaster (Zaratusztra po persku)? Tego dokładnie nie wiemy, ale wiemy, że urodził się około roku 1000 p.n.e. gdzieś we wschodniej Persji, a być może w Afganistanie. W każdym razie głosił, że istnieje tylko jeden bóg - Ahura Mazda, czyli Pan Mądry. Był on wyobrażany pod ludzką postacią połączoną z tułowiem orła z rozpostartymi skrzydłami. Symbol ten widnieje też do dziś na świątyniach zoroastryjskich oraz na grobach z V wieku w Naghsz-e Rostam i Persepolis, co jednoznacznie świadczy o tym, że to właśnie w tym okresie Persowie wyznawali ową religię.

    Ahura Mazda objawiał się w snach, które wymagały interpretacji. Kapłani z państwa Medów - magowie - potrafili tłumaczyć sny. To oni przyczynili się do rozpowszechniania zoroastryzmu wraz z jego ideą wiecznego konfliktu dobra i zła, nieba i piekła, w państwie Persów oraz poza nim. 

    Magowie zajmowali w hierarchii społecznej wysokie miejsce. Informowali na bieżąco władców o wydarzeniach oraz udzielali rad. Próbowali objaśniać otaczający ich świat, obliczali czas, stworzyli kalendarz, astrologię, posługiwali się 12. znakami zodiaku, wyjaśniali przyczyny przypływów oraz zajmowali się nauką - przede wszystkim medycyną i alchemią - ale również poezją, sztuką i oczywiście religią. Ich specjalnością były obserwacje nocnego nieba, gdyż wierzyli, że wszystko, co się tam pojawia znajduje odzwierciedlenie w wydarzeniach rozgrywanych na ziemi. Obserwując zjawiska na niebie magowie przepowiadali przyszłość. Szczególną uwagą darzyli Syriusza i konstelację Oriona. 

    Samo określenie "magowie" pochodzi od greckiego słowa magoi oznaczającego "mądrych ludzi". W siłę magów wierzył choćby cesarz Neron. Z kolei Pliniusz Starszy podaje, że król Armenii i trzej jego towarzysze, zwani Magami, udali się do Rzymu, aby złożyć hołd, wygłosić przepowiednie i objaśnić sny cesarza.

    Współcześnie niewielkie gminy wyznawców zoroastryzmu istnieją w Jazd i Teheranie. Prześladowani w ciągu ostatnich 1000 lat, wyznawcy zoroastryzmu emigrowali, głównie do Indii. Duża grupa parsów - czyli ludzi pochodzących z Persji - żyje w Bombaju.