Hinduizm

   Na fundamencie Wed - świętych ksiąg indyjskich - rozwinęła się w ciągu stuleci jedna z największych religii świata. Wpływy hinduizmu, pierwotnie ściśle związanego ze społecznościami hinduskimi, za pośrednictwem sztuki sięgnęły do Azji Południowej. 

   Religia hinduistyczna nie ma wspólnej doktryny, którą akceptowaliby wszyscy wyznawcy. Zbiorcze pojęcie hinduizmu obejmuje liczne wyobrażenia wywodzące się z subtelnej filozofii, popularnych mitów, legend, czy bajecznie kolorowego świata podań. Hindusi są monoteistami - wierzą w jednego boga, ale lecz czczą go pod wieloma imionami. Znakomita większość wyznawców hinduizmu związana jest z kultem Śiwy bądź Wisznu.  

   Początki panteonu hinduskich bóstw sięgają czasów Wed - świętych ksiąg, które powstawały między 1500 a 600 r. p.n.e. Obok niezwykle bogatej filozofii w Indiach rozwinął się kult ofiarny. Pierwotnie zrozumiały był jedynie dla wąskiej grupy kapłanów, później - dzięki popularnej literaturze religijnej, jak Mahabharata czy Ramajana - trafił do szerokich rzesz wyznawców.  

   Hindus oddaje cześć widzialnemu wizerunkowi bóstwa, które może przyjmować także formę żeńską (zwaną wówczas śakti, czyli energię samego boga). 

   Z religią tą ściśle wiąże się wiara w reinkarnację. Każdy czyn rodzi określone skutki, zwane karmanem. Zależnie od wartości czynów dokonanych w danym wcieleniu, hindus może odrodzić się jako zwierzę, człowiek lub bóstwo. Ostatecznym celem wędrówki duszy jest moksza, czyli całkowite wyzwolenie się z łańcucha narodzin i śmierci. Pobożny hindus ma obowiązek pielgrzymowania do świętych miejsc, przede wszystkim do Waranasi (Benaresu), położonego nad świętą rzeką Ganges.  

   Sztuka hinduistyczna jest ściśle skodyfikowana. Każdy detal, poszczególne aspekty przedstawienia każdego z bogów zostały dokładnie opisane w traktatach o sztuce, np. struktura świątyni odzwierciedla kosmiczny porządek świata, jego doskonałość i harmonię. Nie ma wewnątrz świątyni miejsca na puste powierzchnie, każdy centymetr jest tu zagospodarowany. Twierdzi się nawet, że sztukę hinduizmu charakteryzuje horror vacui - lęk przed pustką.

    

   Ważni bogowie hinduistyczni:

Brahma - stwórca świata

Wisznu - podtrzymuje świat w istnieniu; objawia się człowiekowi w 10 wcieleniach, z których najbardziej popularne to Rama i Kryszna

Śiwa - niszczyciel, w swym kosmicznym tańcu doprowadzający świat do zagłady; uznawany za doskonałego jogina; często przedstawia się go wspólnie z małżonką - Parwati

Kali - dosłownie "Czarna"; jest bóstwem czasu, przerażającą formą bogini Dewi - boskiej energii