kuchnia chińska

     Kuchnia chińska to nazwa zbiorcza dla tradycji kulinarnych ludów zamieszkujących nie tylko Chiny, ale i inne kraje wschodniej oraz południowo-wschodniej Azji. To zbiór wspólnych cech tych kultur, choć występuje też wiele różnic pod względem używanych składników, przypraw, a także sposobów przyrządzania dań, w zależności od regionu. Można wyróżnić 4 główne tradycje chińskiej kuchni: pekińską, kantońską, szanghajską oraz syczuańską.

    Przede wszystkim chińskie jedzenie jest bardzo aromatyczne, a przy tym zupełnie inne niż w pozostałych rejonach świata. W tej kuchni stosuje się charakterystyczne przyprawy chińskie, jak imbir, pieprz syczuański, ocet ryżowy, a także sosy: ostrygowy, sojowy czy hoisin. Charakteryzuje je słodko-słony, słodko-pikantny, korzenny posmak, z nutą fermentowanych produktów.

    Podstawę kuchni chińskiej stanowią warzywa. Podaje się je do niemal każdego dania, w formie nadzienia do sajgonek, pierożków, jak i do makaronu (np. chow mein z wieprzowiną i warzywami) oraz spożywa się duże ilości warzyw we wszelakich zupach i wywarach.

    Każde danie chińskie to różnorodność smaków, związana z zastosowaniem wspomnianych wcześniej przypraw i sosów. Najczęściej te korzenne, orientalne przyprawy zestawia się z mięsem. To kolejna cecha chińskiej kuchni. Chińczycy twierdzą, że „wszystko, co się porusza, jest jadalne”, co stanowi swoiste motto ich tradycji kulinarnej. Żadne produkty się nie marnują, a ludziom z tamtego regionu daleko do wegetarianizmu czy weganizmu. Wskazuje to także na wyjątkowy kunszt kucharski - chińscy specjaliści kulinarni potrafią stworzyć niesamowite dania z produktów, których na przykład Europejczycy nie spożywają. Do takich dań należą „stuletnie jaja”, czyli fermentowane jaja kacze albo zupa na bazie jadalnych jaskółczych gniazd. Natomiast podstawą kuchni chińskiej i tak pozostają mięsa wieprzowe, wołowe, a także ryby i owoce morza oraz drób: kurczak, kaczka. 

    rodzaje i cechy charakterystyczne:

- kuchnia chaozhou - dania chińskie z tego regionu są bardzo delikatne, wykwintne; szczególnie składają się na nie owoce morza; charakterystyczną przyprawą jest sos shacha

- kuchnia funkieńska - króluje tu anyż, papryka, czerwone wino; ta odmiana chińskiej kuchni kojarzy się nieco z francuską, ale jest tu obecny bardzo „chiński” sos sojowy, tradycyjne chińskie pierożki wonton, a także ryby i zupy

- kuchnia hunańska - potrawy tej kuchni cechują się pikantnością; podstawę stanowi ryż, a jako przyprawy stosuje się często koper włoski, cynamon i olej z nasion herbaty

- kuchnia kantońska - tutaj podstawowym składnikiem jest ryż, w przeciwieństwie do kuchni pekińskiej; dania zazwyczaj robi się w specjalnym naczyniu, woku, gdzie do ryżu dodaje się warzywa, ryby i owoce morza

- kuchnia nyonya - to mniej popularna odmiana chińskiej kuchni, stworzona przez Chińczyków Peranakan, którzy od wieków mieszkają w Melezji, Singapurze i Indonezji; stanowi ona połączenie potraw kuchni chińskiej z lokalnymi wpływami, a tym samym do podstawowych składników można zaliczyć makaron (pszenny i ryżowy), galangal, liście laksa, pandanowca i papedy, mleczko kokosowe, sok tamaryndowca, palczatkę cytrynową oraz pastę krewetkową belacan

- kuchnia pekińska - występuje w niej sporo mięsa, za to prawie w ogóle nie spotyka się ryżu, a podstawą dań są bułeczki z mąki pszennej; z tej kuchni wywodzi się m.in. jedna z najbardziej rozpoznawalnych potraw kuchni chińskiej - kaczka po pekińsku

- kuchnia sinciang - w tej kuchni popularne są zboża, a nie ryż; także stosowane do gotowania naczynia nie są typowe dla kuchni chińskiej, gdyż zamiast woka korzysta się tu z glinianych garnków i nie przyrządza się dań poprzez szybkie smażenie, a przez gotowanie na wolnym ogniu

- kuchnia syczuańska - w niej bardzo popularna jest wołowina; pochodzi z chińskiej prowincji Syczuan i charakteryzuje się pikantnymi smakami, często w niej też spotyka się wędzone produkty

- kuchnia szanghajska - stosuje się w niej dużo ryb, owoców morza i… brązowego cukru, dlatego też mówi się, że ten rodzaj kuchni jest najbardziej bogaty w słodki smak, spośród regionalnych kuchni Azji

  

  podstawowe składniki kuchni chińskiej:

- ananas - ten popularny owoc, świetnie współgra ze słodko-kwaśnymi smakami kuchni chińskiej i idealnie współgra z sosem sojowym, octem ryżowym, a także z mięsem

- chińskie grzyby - o korzennych, gorzkawych aromatach, najchętniej wykorzystywane do dań jednogarnkowych

- imbir - jedna z podstawowych przypraw

- kurczak i kaczka - najczęściej wykorzystywany drób w chińskich daniach

- liczi - to inaczej „chińska śliwka”, o słodko-kwaśnym miąższu i bardzo delikatnej, aksamitnej wręcz konsystencji; najczęściej stanowi dodatek do deserów

- marchew i por - warzywa dodawane niemalże do każdego dania kuchni chińskiej, szczególnie dobrze smakują z aromatami kokosa oraz z ryżem

- owoce morza - najczęściej chińskie jedzenie z owocami morza uwzględnia krewetki, szczególnie podawane z przeróżnymi sosami: ostrygowym, hoisin czy rybnym

- pędy bambusa - jako produkt łatwo dostępny, odgrywają istotną rolę w kuchni chińskiej; chińskie dania z ich zastosowaniem to przede wszystkim te na bazie kurczaka

- rambutan - bardzo podobny owoc do liczi i podobnie jak liczi, najczęściej jest spotykany w deserach

- ryż - podstawa kuchni w większości azjatyckich regionów; wykorzystywany jako baza potraw; wyrabia się z niego także makaron ryżowy

- sos sojowy - sos fermentowany z ziaren soi, prażonego ziarna ryżu lub pszenicy z dodatkiem wody i soli; znajduje zastosowanie w przeróżnych daniach

- tofu i soja - tofu to twarożek sojowy, inaczej marynowany, sojowy ser; jest miękki i aksamitny, o lekko słonym smaku, z kolei soja to popularne w kuchni chińskiej nasiona roślin strączkowych, bogate w białko, często mogące zastąpić swoimi walorami mięso w potrawach

najbardziej znane potrawy to: 

- kaczka po pekińsku - kaczki, po uprzednim przygotowaniu, pokrywa się glazurą z syropu maltozowego i pozostawia do wyschnięcia na 24 godziny; po upływie doby kaczki zawiesza się w ceglanym piecu i piecze nad ogniem z drewna drzew owocowych

- kurczak gongbao - kurczak po chińsku, czyli pokrojony w kostkę drób przyrządzany z orzeszkami ziemnymi i ostrymi przyprawami

- pierożki wonton - gotowane na parze albo smażone, przeważnie nadziewane wieprzowiną lub wołowiną oraz warzywami

kaczka po pekińsku