świerk

     Świerk pospolity to drzewo rosnące głównie w wyższych partiach gór. A ponieważ szybko rośnie, stał się też chętnie sadzonym drzewem choćby w ogrodach czy parkach. 

    O jego właściwościach leczniczych wiedzieli już Indianie. Żuli oni żywicę świerkową, aby wybielić zęby, odświeżyć oddech i powstrzymać kaszel. Przypisywali żywicy właściwości przeciwszkorbutowe, co było o tyle istotne, że zimą brakowało świeżych roślin. Z kolei na przednówku zjadali sproszkowaną, wewnętrzną część kory i młodziutkie pędy, żeby wzbogacić dietę i dostarczyć organizmowi witamin. Naparami, odwarami leczyli choroby układu oddechowego, jak również oczyszczali organizm.

    W Europie świerkowe mikstury stosowano jaki środki rozgrzewające, osuszające i ściągające. Św. Hildegarda zalecała na katar nalewkę z igieł świerkowych na miodzie. Szyszki świerkowe stosowano na niestrawność, wrzody i suchy, męczący kaszel.

właściwości:

- surowce lecznicze to igły świerka, młode pędy, żywica

- igliwie i młode pędy zawierają duże ilości kwasu askorbinowego oraz prowitaminę A i witaminę K

- żywica (obecna również w igliwiu i pędach) zawiera flawonoidy, antocyjany oraz liczne kwasy (jabłkowy, bursztynowy)

- wszystkie wymienione wyżej surowce zawierają duże ilości olejków eterycznych, w skład których wchodzą: octan bornylu oraz terpeny: mircen, alfa-pinen i beta-pinen, kamfen (wysoce łatwopalna substancja używana niegdyś jako paliwo do lamp, obecnie znajduje zastosowanie w leczeniu dolegliwości woreczka żółciowego, nerek i wątroby), borneol (nadaje zapach kamfory, jest używany do jej produkcji, substancja odstraszająca owady) oraz limonen

- igliwie i młode pędy pite w postaci odwaru mają działanie wykrztuśne, są też stosowane w leczeniu nieżytu układu oddechowego (wspomagają oczyszczanie z wydzielin)

- terpeny nadają świerkowi właściwości przeciwgrzybiczne i przeciwbakteryjne na układ oddechowy (inhalacja) oraz pokarmowy (spożywanie)

- z kolei olejek eteryczny ma silne właściwości żółcio- i moczopędne, a podawany wziewnie wspomaga pracę układu oddechowego przy katarze i innych chorobach dróg oddechowych

    Uwaga. Stosowanie surowców zielarskich sporządzonych ze świerka powinno odbywać się przez krótki czas i pod kontrolą lekarza. Jak wszystkie lekarstwa, substancje zawarte w świerku stosowane w nadmiarze mają właściwości toksyczne, obciążają wątrobę i nerki, a przy długotrwałej aplikacji zaburzają pracę układu krwionośnego.