kalendarze

   Na przestrzeni wieków ludzkość korzystała z wielu rodzajów kalendarzy. Niektóre z nich już dawno wyszły z obiegu, z innych korzystamy dalej.

Oto kilka przykładów kalendarzy ze świata:

Egipski - składał się z 12 miesięcy liczących 30 dni + 5 dni uzupełniających; nie miał stałego początku roku, za to jako jeden z nielicznych dzielił dobę na 24 godziny; był stosowany od III tysiąclecia p.n.e. do wprowadzenia kalendarza juliańskiego

Babiloński - składał się z 12 miesięcy księżycowych, dających około 354 dni + okresowo 13 miesiąc; początek roku wypadał w lutym lub w marcu i dzielił dobę na 12 godzin; był stosowany od III tysiąclecia p.n.e. do I w. p.n.e., a za początek rachuby lat uznaje się datę 26.02.747 p.n.e. (era Nabonassara)

Żydowski - tak samo jak babiloński składał się z 12 miesięcy księżycowych, dających około 354 dni + okresowo 13 miesiąc; początek roku przypadał na wrzesień lub październik, a nowy dzień jest liczony od zachodu słońca; został opracowany w VI-IV w. p.n.e. i nadal jest używany w Izraelu, a za początek rachuby lat uznaje się datę 7.10.3761 p.n.e., tj. stworzenie świata

Muzułmański - jak wyżej; nie ma stałego początku roku, ale nowy dzień zaczyna się od zachodu słońca; jest stosowany od 632 roku do dziś w wielu krajach muzułmańskich, a za początek rachuby lat uznaje się datę 15.08.622, kiedy to Mahomet uciekł z Mekki do Medyny

Chiński księżycowy - składał się z 12 lub 13 miesięcy po 29 lub 30 dni; początek roku wypadał w styczniu lub w lutym, przy czym poszczególne miesiące nie miały nazw, a numery; jest stosowany praktycznie od 2637 roku p.n.e. do dziś

Majów - składał się z 18 miesięcy po 20 dni + 5 dni; nie miał stałego początku roku; wyszedł z użycia jeszcze przed przybyciem Europejczyków; możliwe, że istniał od 8849 lub 8238 roku p.n.e.

Starorzymski - składał się z 12 miesięcy po 29 lub 31 dni (luty miał 23+5), dających 355 dni, okresowo 13 miesiąc składający się z 22-23 dni; początek roku przypadał na 1.03, a od 153 roku p.n.e. na 1.01.; był stosowany od ok. 700 roku p.n.e. do reformy Juliusza Cezara w 46 r. p.n.e., a za początek rachuby lat uznaje się datę założenia Rzymu, tj. 21.04.754 r. p.n.e.

Juliański - składał się z 12 miesięcy składających się z 28-31 dni, dających 365 dni, okresowo 366; początek roku wypadał 1.01.; był stosowany w Rzymie od 46 r. p.n.e., do dziś w kościele prawosławnym

Gregoriański - jak wyżej; początek roku także wypadał 1.01.; stosowany w krajach katolickich od 1582 roku (dekret papieża Grzegorza XIII), do dziś w większości krajów świata

Francuski rewolucyjny - składał się z 12 miesięcy po 30 dni + 5-6 dni uzupełniających; początek roku przypadał na przesilenie jesienne; był stosowany we Francji w latach 1793-1806, został także na krótko przywrócony w 1871 roku; początek rachuby lat przypadł w dniu proklamacji republiki 22.09.1792